سفر در راهروهاي سينماي كودك ايران

به گزارش خبرنگار مهر، با آغاز فصل دانش آموزي و بازگشايي مدارس، نفس تازه اي از حضور مخاطب در سينماي ايران دميده مي شود؛ دَمي كه مي توان از دريچه آن به درستي نفس كشيد و مخاطب بالقوه سينماي ايران را به حركت در آورد ولي سينماي ايران در اين بخش كه يكي از مهمترين دغدغه هاي سينماگران فعال در اين عرصه است، هميشه با اما و اگرهايي مواجه بوده است.

ولي با همه اين اما و اگرها نمي توان از داشته هاي سينماي كودك و نوجوان در بررسي تاريخي سينماي ايران گذشت؛ داشته هايي كه بخشي از آن نوستالژي روزگار سپري شده كودكان ديروز است. روزگاري كه هنوز با اشتياق و لبخند از آن ياد مي شود و بخشي از اين داشته ها كه مبين تاريخ سينماي كودك است در موزه سينما به عنوان گنجينه اي ارزشمند نگهداري مي شود و بي مناسبت نيست كه امروز يكشنبه ۱۶ مهر و در روز جهاني كودك مروري بر داشته هاي سينماي كودك، پيشكسوتان و پرچمداران اين سينما در گذر زمان داشته باشيم.

ورودي موزه سينما در عمارت باغ فردوس نقش بسته با گچبري هاي كهن روزگاران قديم است كه داشته هاي سينماي ايران را در بخش هاي مختلف در خود جاي داده است.

تالار نخست از مجموعه موزه سينما، متعلق به پيشگامان سينماي ايران است. در دومين تالار داشته هاي معاصران سينماي ايران در غرفه هايي مجزا به نمايش گذاشته شده است و سومين تالار نيز به بخش بين الملل سينماي ايران اختصاص دارد. اين بخش با نمايش جوايز متعددي كه سينماگران كسب كرده اند، نمايانگر جايگاه سينماي ايران در دنيا و البته مايه افتخار اهالي فرهنگ و هنر و سينماگران سينماي ايران بوده است.

حال اينكه سينماي كودك در بخش بين الملل نيز داري جايگاه ويژه اي است. يوزپلنگ برنزي چهل و دومين جشنواره فيلم لوكارنو براي فيلم «خانه دوست كجاست» يكي از داشته هاي سينماي كودك و نوجوان است كه در غرفه عباس كيارستمي و در كنار ديگر جوايز اين فيلمساز جا خوش كرده است.

اغلب فيلمسازان ايران در كارنامه كاري خود تجربه ساخت فيلم براي و يا درباره كودك و نوجوان را دارند اما محمدعلي طالبي تنها فيلمساز متعلق به سينماي كودك است كه در موزه سينما غرفه اي ويژه براي نگهداري و نمايش جوايزي كه در عرصه بين المللي كسب كرده، دارد.

عكس جواني محمدعلي طالبي در كنار رنگين كمان جوايزش حكايت از عمري است كه پاي اين سينما گذاشته است و همچنان با انگيزه ايستاده و براي كودك و نوجوان ايراني فيلم مي سازد و گواه اين تلاش هم اكران فيلم «ويولونيست» ساخته طالبي است كه اين روزها در گروه سينمايي «هنر و تجربه» نمايش داده مي شود و روايت كودكان كار است.

از اين كارگردان جوايز بسياري در غرفه اي ويژه متعلق به طالبي موجود است كه به عنوان نمونه مي توان به تنديس «فيل نقره اي» كه جايزه ويژه هيات داوران نهمين جشنواره فيلم هاي كودك و نوجوان جشنواره حيدرآباد هند است اشاره كرد. طالبي اين تنديس را براي ساخت فيلم «تيك تاك» دريافت كرد و در ادامه حضور بين المللي خود در سي و هفتمين جشنواره فيلم سانفرانسيسكو در آمريكا موفق به دريافت جايزه گلدن گيت شد. طالبي در سال ۱۳۸۱ عنوان بهترين فيلم را براي ساخت «بيد و باد» از جشنواره فيلم اُكراين دريافت كرد و توانست تنديس «كشتي طلايي» اين جشنواره را دريافت كند و نكته جالب اين است كه فيملنامه اين فيلم را طالبي با همراهي عباس كيارستمي نوشته بود.

محمدعلي طالبي غير از جوايز بين المللي خود، برخي از گرانبهاترين داشته هاي شخصي خود را نيز در موزه سينما به امانت گذاشته است. در گوشه چپ غرفه اين فيلمساز، دوربيني قديمي است كه به جاي نوار كاست، حلقه فيلم در آن جاي مي گرفته و به گفته كارشناس موزه، محمدعلي طالبي سينما را براي اولين بار از دريچه اين دوربين ديده است و از آغاز تا امروز براي كودك و نوجوان داستان نوشته و به تصوير كرده است.

يكي ديگر از فيلمسازان سينماي ايران كه فيلم هاي در ايران كمتر رنگ پرده سينما را ديده و در عين حال جوايز بسياري از جشنواره هاي مختلف بين المللي كسب كرده، ابوالفضل جليلي است. اين فيلمساز بيشترين فعاليت حرفه اي خود را ساخت فيلم در حوزه نوجوان داشته است و مضمون اغلب آثار جليلي تلاش نوجوان براي درك بهتر از زندگي و روبرو شدن با واقعيت است.

ابوالفضل جليلي نيز برخي از جوايز خود را كه در بخش بين الملل دريافت كرده به موزه سينما اهدا كرده است. «نشان طلايي» پنجاه و دومين جشنواره فيلم ونيز ايتاليا براي ساخت فيلم «دت يعني دختر»، تنديس هجدهمين جشنواره بين المللي سه قاره نانت فرانسه براي ساخت فيلم يك داستان واقعي، جايزه ويژه هيات داوران از چهل و ششمين جشنواره فيلم سن سباستين براي ساخت فيلم «دان» و ... از جمله اهدايي هاي جليلي به موزه سينما است.

در مسير گشت و گذار در موزه سينما به سالن سينماي كودك رسيديم؛ اتاقي كوچك اما با صفا كه پر است از حس هاي خوب كودكي. در واقع يكي از خاطره انگيز ترين بخش هاي موزه سينما به خصوص براي كودكان ديروز كه تجربه هاي متفاوت تري از پديده سينما را نسبت به كودكان امروز كسب كرده اند، نمايشگاه ويژه كودك و نوجوان است.